Viêm gan virus C là một trong những bệnh truyền nhiễm có mức độ tử vong cao nhưng lại diễn biến ầm thầm, khó phát hiện.
Hiện nay đã có một số phác đồ điều trị mang lại hiệu quả đáng kể trong việc ức chế và loại trừ virus, tuy nhiên các chủng virus viêm gan C có mức độ đáp ứng khác nhau với các liệu pháp điều trị. Các phác đồ mới gần đây sử dụng các thuốc thế hệ mới có tác dụng trực tiếp lên vi rút (direct acting agent - DAA) có thể điều trị thành công khoảng 70 - 90%. Tuy nhiên, việc tiếp cận với các thuốc này của bệnh nhân tại Việt Nam vẫn còn thấp do chi phí điều trị hiện nay còn rất cao nên những người bị bệnh siêu vi gan C có nguy cơ dẫn đến xơ gan, ung thư gan, làm tăng nguy cơ tử vong.
Trên thế giới, hiện có khoảng 200 triệu người nhiễm virus viêm gan C, trong đó tại Việt Nam có khoảng 4-5 triệu người. Đặc biệt, viêm gan C xuất hiện tần suất cao ở những người trẻ tuổi, những người tiêm chích ma túy. Tuy nhiên, bệnh thường diễn tiến âm thầm, không có triệu chứng rõ rệt khiến người bệnh không biết mình bị nhiễm virus viêm gan C và vô tình là nguồn làm lây truyền nhiễm cho người khác. Đến khi phát hiện bệnh viêm gan C đã chuyển sang giai đoạn cuối, nguy cơ tử vong cực kỳ cao.
Những thông tin dưới đây sẽ giúp bạn tìm hiểu bệnh viêm gan siêu vi C một cách rõ ràng nhất, nhận biết sớm các triệu chứng của bệnh nếu không may mắc phải để được điều trị kịp thời và cung cấp những thông tin hữu ích trong việc phòng và điều trị bệnh viêm gan C. Đồng thời, hướng dẫn bạn cách bảo vệ và chăm sóc lá gan luôn được khỏe mạnh, ngăn ngừa các bệnh gan nguy hiểm như xơ gan, ung thư gan hiệu quả từ gốc.
I. Viêm gan C là gì?
Viêm gan C là một trong những căn bệnh có mức độ tử vong cao do bệnh diễn tiến âm thầm đến khi phát hiện đã chuyển sang mãn tính và để lại hậu quả nặng nề là những bệnh gan nguy hiểm, có mức độ tử vong cao như xơ gan, ung thư gan, tuy vậy, bệnh viêm gan C vẫn còn ít được quan tâm.
II. Nguyên nhân gây bệnh viêm gan C
Nguyên nhân gây bệnh viêm gan C là do Hepatitis C virus (HCV) gây nên. HCV là một loại virus RNA mạch đơn, xâm nhập thẳng vào cơ thể qua đường máu rồi tấn gan. Tại đây, chúng sinh sôi nảy nở làm cho gan sưng phồng, đồng thời giết chết các tế bào gan, hủy hoại gan.
III. Triệu chứng của bệnh viêm gan C
Virus viêm gan C sau khi xâm nhập vào cơ thể, chúng có thời gian ủ bệnh khá dài khoảng 7-8 tuần, sau đó mới bắt đầu thời kỳ khởi phát bệnh. Nhưng đa số các trường hợp viêm gan C cấp tính thường ít có triệu chứng đặc hiệu nên dễ bị nhầm lẫn với các triệu chứng của cảm cúm thông thường như người mệt mỏi; đau nhức cơ; chán ăn, ăn không ngon miệng, buồn nôn; nhức đầu; người nóng sốt; rối loạn tiêu hóa; đau bụng; nước tiểu sẫm màu; có hiện tượng vàng da, vàng mắt.
Các triệu chứng này thường ở thể nhẹ nên người bệnh rất dễ bỏ qua. Có một một số ít trường hợp người bị viêm gan C sẽ tự khỏi mà không cần điều trị bất kỳ loại thuốc nào, số còn lại sẽ phát triển thành bệnh viêm gan C mãn tính (nghĩa là sau 6 tháng cơ thể không đào thải được HCV ra ngoài). Nhưng, có một điều đáng nói là người mắc bệnh viêm gan C mãn tính thường cũng không có các triệu chứng đặc hiệu cho đến khi bệnh tiến triển nặng sang xơ gan, ung thư gan.
IV. Các con đường lây truyền của viêm gan C
Bệnh viêm gan C không lây truyền qua đường tiếp xúc thông thường như nói chuyện, dùng chung bát đũa, ly tách, khăn mặt… mà bệnh lây truyền từ người nhiễm HCV sang người lành qua 3 đường: đường máu, đường tình dục và truyền từ mẹ sang con. Trong đó, nguy cơ lây nhiễm virus viêm gan C theo đường máu thường chiếm tỉ lệ cao hơn.
V. Biến chứng nguy hiểm của bệnh viêm gan siêu vi C
Bệnh viêm gan siêu vi C nếu không được phát hiện và điều trị sớm sẽ hủy hoại gan, làm giảm vai trò khử độc của gan từ đó tăng tích tụ độc chất và các virus, vi khuẩn, kí sinh trùng xâm nhập vào gan ngày càng nhiều hơn. Các chất độc hại, virus, vi khuẩn… sẽ trực tiếp hoặc gián tiếp kích hoạt tế bào Kupffer (một loại đại thực bào nằm trong xoang gan - nơi dẫn máu ra, vào gan, là tế bào đầu tiên ở gan tiếp xúc với các vi khuẩn, độc tố, tạo phản ứng miễn dịch) hoạt động quá mức, từ đó sản sinh các chất gây viêm làm tổn thương các tế bào gan dẫn đến một loạt các biến chứng nguy hiểm như:
Tăng men gan: Gan có rất nhiều loại men (enzyme) khác nhau, các men này sẽ được phóng thích vào máu khi tế bào gan chết theo chu trình. Ở người khỏe mạnh, nồng độ các men gan trong máu thường ở mức dưới 40UI/L. Nhưng ở người bệnh viêm gan C mãn tính, chỉ số này thường vượt mức vì khi các tế bào gan bị hủy hoại nhiều do tế bào Kupffer hoạt động quá mức sẽ phóng thích các men này vào máu gây tăng men gan. Men gan cao dự báo sẽ làm giảm tuổi thọ, tăng nguy cơ tử vong ở người mắc bệnh viêm gan C.
Xơ gan: Virus viêm gan C liên tục tấn công gan trong thời gian dài khiến tế bào Kupffer hoạt động quá mức, làm tăng sản sinh TGFβ, là yếu tố kích hoạt tế bào stellate sản sinh sợi xơ. Các chất xơ tạo ra ngày càng nhiều gây tổn thương và làm chết các tế bào gan. Các tế bào gan bị thoái hóa được thay bằng những tế bào gan tân sinh và các dải xơ làm thay đổi hoàn toàn cấu trúc gan, hình thành các mô sẹo, các nốt bất thường khiến cho gan chai cứng, không có khả năng phục hồi, dẫn đến bệnh lý xơ gan.
Ung thư gan: Ung thư gan là biến chứng nguy hiểm nhất khi bệnh viêm gan C ở giai đoạn cuối. Virus viêm gan C huỷ hoại các tế bào gan, từ đó làm cho hàng loạt các yếu tố kích hoạt tế bào Kupffer tiết ra Interleukin, TNF-α, TGF-ß… Đây là những chất làm tăng tình trạng chết tự nhiên của tế bào gan. Hậu quả là việc tân sinh các tế bào gan mới tăng nguy cơ đột biến, ung thư hóa. Mắc phải biến chứng nguy hiểm này, cuộc sống của người bệnh thường không kéo dài.