Thực ra kĩ thuật cũng không đòi hỏi phải thực hiện nhiều khó khăn lắm, chỉ cần theo dõi việc phát triển của cây và tác động đúng thời kì là chi có thể ra nhiều xương thứ cấp được.
Trước hết phải xác định ‘như thế nào là 1 bộ xương chi đẹp” :
Một bộ xương chi đẹp là 1 bộ xương có dày, kín nhưng phải thông thoáng, đảm bảo được vấn đề quang hợp sinh lí của cây, đồng thời tạo nên một nét đẹp thẩm mỹ cho cây. Các chi con không bị chồng chéo ăn gian hay làm như cái tổ quđể làm tròn tán ạ. Bộ xương phải tạo được nhiều cấp độ xương thứ cấp (chi con) tối thiếu là chi cấp 3.
A. Cách thức để tạo chi thứ cấp:
1. Cây loại lá to (gân hình mạng)
a. Cây bị rụng lá như mai chiếu thủy lá kim giòn, khế, sam núi....: Loại cây có lá hay bị vàng lá khi già, tự rụng hay không tự rụng, đối với loại cây có như vậy phải chịu khó theo dõi thời điểm vàng lá và rụng lá của cây, khi lá vàng khoảng 30% diện tích lá cũa cây thì tuốt hết toàn bộ là trên cây, kể cả lá còn xanh. Sau đó đợi đến khi mầm mới mọc ra khoảng 3 ngày thì bón thúc phân hữu cơ đậm đặc cho cây. Các mầm con sẽ mọc dài ra, chọn các mầm thích hợp để tạo chi thứ cấp tiếp theo. Tương tư như vậy làm các chi thứ cấp thấp hơn.
Có lần các bạn cũng hỏi về cách làm chi cho cây sơn liễu, cũng áp dụng cách thức này vì sơn liễu cũng là loại vàng và rụng lá. Một số bạn cho rằng sơn liễu không làm xương chi được nhưng đó là quan niệm sai, bởi vì sơn liễu hay bất kì loại lá nào, đốt lá mọc sát nhau và có khả năng này mầm cao thì là điều kiện lí tưởng để tạo xương nhất. Cụ thể như bộ xương của cây sơn liểu đang ở trong vườn này:
Và việc tạo hoa cho cây sơn liễu thì bón cùng lúc với lúc bón phân hữu cơ thúc lá loại phân dơi hoặc NPK 10-10-30.
b. Cây có lá xanh quanh năm như MCT thuộc dòng thanh mai, sanh.....: Đối với những cây thuộc loại này, chỉ cần bấm đọt, lặt lá sát chân cành. Hoặc đối với loại lá to như sanh cắt bỏ nửa 1 lá cũng làm kích thích các mầm con ra nhiều để tạo xương con, hoặc có thể lặt hẳn hết lá khi lá đã thật già đồng bộ cây và cây phải được nuôi dưỡng trong tình trạng khỏe mạnh, phát triển tốt. Bón phân hữu cơ luôn ngay khi bấm đọt:
2. Đối với loại lá kim, lá dài (gân song song) : tuyệt đối không tuốt toàn bộ là vì có thể làm cây yếu hoặc chết hẳn. Để tạo xương, khi thấy lá già đồng bộ, dùng kéo sắc tỉa hết toàn bộ đầu ngọn chi (lá kim phải dùng tay bấm đọt), lặt 1 đoạn lá ở chân cành (nếu có chi thứ cấp cũng phải lặt luôn ở sát chân cành chi thứ cấp
Các cách thức trên cũng có thể áp dụng đối với cả những cây thân thảo:
B. Cách uốn chi tạo xương:
Khi các mầm con đã đổi màu phải dùng dây nhôm nhỏ uốn ngay để tránh tình trạng chi bị cứng không uốn được, gây chi mọc lộn xộn hay rồi phải cắt bỏ làm lại. Khi uốn 1 bộ chi, thì uốn theo thứ tự chi nào to nhất thì uốn trước, chi nhỏ uốn sau, cứ như vậy uốn từ chi cấp 1 đến cấp 2...3, 4,5....
Lâm Ngọc Vinh
