1. Thủ đô Moscow có phong cách kiến trúc độc đáo mang đậm dấu ấn Nga, hài hòa giữa Đông và Tây, giữa cổ kính và hiện đại. Khu trung tâm Moscow - trái tim nước Nga - là mẫu mực của sự quy hoạch tổng thể với nhiều kiệt tác về kiến trúc tạo nên sự khác biệt độc đáo, mặc bao đổi thay của thời cuộc. Nằm cạnh sông Moscow, trên đồi Borovitskii giữa lòng thành phố, Điện Kremlin - thành lũy công sự - là biểu tượng cho quyền lực Nga.
Quảng trường Sobornaya còn được gọi là quảng trường Nhà Thờ bởi có nhiều nhà thờ chung quanh. Nhà thờ Uspenskii (Đức Mẹ Lên Trời) có 5 mái vòm bằng vàng, là nơi các Sa hoàng làm lễ lên ngôi. Nhà thờ Arkangelskii là nơi chôn cất các thành viên Hoàng tộc Nga. Các nhà thờ Mười Hai Thánh Tông Đồ, nhà thờ Đấng Cứu Thế... đều là những kiến trúc đẹp. Các công trình cổ nhất ở đây là cung điện Grantitaya - nơi lưu giữ các ngai vàng; cung điện Feremnoi - nơi đón tiếp các thượng khách; cung điện Oruzheinaya - nơi lưu giữ trang phục Nga hoàng. Điện Kremlin xếp thứ 2 (sau Buckingham ở Anh) trong số các cung điện lộng lẫy nhất của nhân loại, cũng là cung điện cổ nhất của thế giới hiện nay; là nơi ở và làm việc của tổng thống cùng các cộng sự, nơi tiếp đón các nguyên thủ quốc gia, nơi gặp gỡ các đoàn ngoại giao.
Quảng trường Đỏ dài khoảng 700m, rộng gần 150m, được UNESCO công nhận Di sản thế giới từ 1991 - nơi diễn ra các lễ diễu binh và các sự kiện quốc gia. Năm 1941, Hồng quân Liên Xô từ Quảng trường Đỏ đã ra thẳng các mặt trận để đánh bại đạo quân khổng lồ của Hitler - làm nên chiến thắng lớn nhất trong lịch sử chiến tranh hiện đại.
2. Bên cạnh những “quốc bảo” kiến trúc cổ kính, Moscow cũng có những kiến trúc hiện đại đáng nể. Tòa nhà Đảo Pha Lê (Crystal Island) là một kim tự tháp xoắn ốc, cao 450m, chân tháp rộng 701m, tổng diện tích 2,5 triệu m2. Đặc biệt tòa nhà chỉ sử dụng năng lượng mặt trời để cung cấp điện. Lớp vỏ thông minh của tòa tháp vừa chiếu sáng vào trong, vừa thông gió, vừa giữ mát mùa hè, sưởi ấm mùa đông. Tháp truyền hình Ostankino cao 540m, đứng thứ 2 thế giới sau tháp truyền hình Montreal, Canada. Đây cũng là ngọn tháp không có giá đỡ cao nhất thế giới. Có 7 thang máy phục vụ du khách lên các nhà hàng quay ở độ cao 328m, 331m, 334m để vừa ăn uống vừa chiêm ngắm cả thành phố tráng lệ.
|
Các nhà ga đầy ấp những kiệt tác điêu khắc Nga, có phong cách riêng tạo cho hành khách sự thanh thản và hưng phấn suốt hành trình.
|
Moscow tự hào với hệ thống tàu điện ngầm có kiến trúc đẹp nhất thế giới, vận chuyển mỗi ngày hơn 10 triệu lượt người vào mùa cao điểm, đứng đầu các nước. Cứ 1 phút có 1 chuyến tàu! Ở độ sâu 84m, Moscow Metro có hơn 340 km đường tàu với 5 trạm trung tâm, 12 trạm trung chuyển, 185 ga và 7.800 toa tàu. Đó là những lâu đài thật sự dưới lòng đất. Các nhà ga đầy ắp những kiệt tác điêu khắc Nga, có phong cách riêng tạo cho hành khách sự thanh thản và hưng phấn suốt hành trình.
3. Đến Moscow, sau khi “hò hẹn” với các công trình, tôi thích được độc thoại với dòng sông xinh đẹp. Tôi đã gặp không ít người đồng cảm với mình, từ những cụ già đến các bạn trẻ đang sóng đôi trò chuyện hay lặng thầm đọc sách. Moscow còn có khu công viên nghĩa trang danh nhân cực đẹp. Nghĩa trang như bộ sưu tập vườn tượng. Mỗi ngôi mộ của danh nhân là một tác phẩm nghệ thuật mang đậm phong cách riêng. Từ nhà văn, nhà thơ, tướng lĩnh, nhà khoa học, nhà giáo dục... Cả tinh hoa của nước Nga về quây quần. Có suối róc rách, có hồ phun nước, đồi cỏ, vườn cây và đèn chiếu sáng. “Thành phố bình yên” của những người con ưu tú mang tính nhân bản sâu sắc như gửi gắm đến mọi người thông điệp “Hãy làm tất cả vì Tổ quốc thân yêu”. Tôi lại bùi ngùi nhớ về các nghĩa trang quê mình. Chỗ thì đơn điệu, chỗ thì hợm hĩnh khoe của, chỗ thì trơ trụi hù dọa... vô tình làm cho ai cũng sợ chết! Chợt thương các dòng sông quê hương bị hành hạ vì rác rưởi, bị bức tử bởi chất thải, khai thác khoáng sản, thủy điện...
Mặc dù đã khai tử chế độ bao cấp từ 20 năm nay, Moscow vẫn là thành phố của đặc quyền - đặc lợi. Chỉ riêng dịch vụ điện thoại quốc gia đã có 60 đối tượng được miễn phí, 32 đối tượng được miễn phí dịch vụ giao thông công cộng, 10 loại đối tượng được miễn phí các dịch vụ y tế. Moscow là thành phố có giá nhà đắt thứ 2 thế giới, chỉ sau Monte Carlo - Monaco. Sự phân biệt giàu nghèo cũng rất lớn. Bên cạnh lớp nhà giàu mới nổi (Moscow là thành phố có nhiều tỉ phú nhất thế giới!) là những người hưu trí với lương hưu còm cõi. Người vô gia cư, bán hàng rong, ăn xin... có mặt khắp nơi. Hơn 300.000 người làm nghề mại dâm. Bọn đầu trọc, hooligan... kỳ thị người nước ngoài, các băng đảng mafia và khủng bố là những vấn nạn lớn làm điên đầu nhà chức trách.
Với rất nhiều người Việt, Moscow và nước Nga lưu giữ cả trời hoài niệm tốt đẹp - xa xôi mà gần gũi. Dẫu bức tranh hiện thực còn loang lổ màu xám - tôi và nhiều người Nga vẫn khẳng định Moscow không tin vào những giọt nước mắt (Phim đoạt giải Oscar 1980). Sau những chuyển mình đau đớn, Moscow sẽ tăng tốc cùng nước Nga lột xác, ổn định xã hội như thời kỳ vàng son và kinh tế hùng mạnh.
Nguyễn Văn Mỹ
