Quê gốc ở Sóc Trăng, nhưng chẳng ai ngờ rằng, cồn cát Mũi Né – Phan Thiết vô tri năm nào lại đánh dấu mốc quan trọng trong cuộc đời của nữ Giám đốc Công ty Tranh cát Ý Lan, Trần Thị Hoàng Lan đến vậy. Về quê chồng chơi, những hạt cát lung linh, ánh lên trong nắng sớm đã làm mê hoặc chị từ đó. Sau hơn 11 năm bén duyên với cát, Trần Thị Hoàng Lan đã được mọi người yêu mến, khâm phục đặt cho những cái tên như Người đẹp đổ Cát thành tranh, người Thổi hồn vào cát, người Đàn bà Nghịch Cát…
Trong căn biệt thự Hải Lan tại khu Bình Quới, TP HCM, sự tỉ mỉ, kiên trì của đôi bàn tay tài tình, khéo léo đẩy đưa chiếc muỗng cà phê, cái ly, cái bình thủy tinh, cùng với cát có nhiều màu sắc phong phú, chị đã tạo ra những bức tranh mang thương hiệu Ý Lan sống động, lãng mạn đầy tính nhân văn, làm người xem phải ngạc nhiên, thích thú. Những tác phẩm ấy được tạo ra hoàn toàn bằng cát với nhiều màu sắc thiên nhiên không hề nhuộm, không hề có chất kết dính nào, không xê dịch và đổi màu sẽ tồn tại mãi mãi với thời gian.
Những bức tranh cát họa tiết những phong cảnh thiên nhiên, cảnh trăng trên biển, đường quê, hoa và cá, hoặc những bức chân dung thể hiện sinh động từng chi tiết đã thu hút những người yêu nghệ thuật và có mặt tại hơn 10 Quốc gia ở châu Á, châu Âu và châu Mỹ. Nhiều lần chị Hoàng Lan được nhận danh hiệu “Tác phẩm nghệ thuật chất lượng cao”,“Cúp vàng Sản phẩm uy tín chất lượng”, “Top ten Thương hiệu”, “Thương hiệu Việt được khách hàng ưa thích nhất”, “Nữ Doanh Nhân Thành Đạt”… Tranh cát của chị không chỉ đơn thuần là tranh trang trí mà đã trở thành món quà văn hoá nghệ thuật độc và lạ.
- Chào chị Hoàng Lan, chị hãy kể lại những dấu mốc quan trọng trong 11 năm qua, từ ngày đầu chị khám phá ra nghệ thuật làm tranh cát?
- Tôi đến với nghệ thuật tranh cát thật bất ngờ. Năm 2001, tôi về quê chồng ở Phan Thiết và bỗng thấy cồn cát ánh lên thật kỳ lạ. Tôi gom mỗi màu cát một ít với ý định đổ chúng vào những lọ thuỷ tinh. Không ngờ những hạt cát với màu sắc tự nhiên, được hoà trộn cũng tự nhiên tạo nên những đường nét rất lạ mắt. Vậy là tôi nảy ra ý tưởng “vẽ tranh” bằng cát từ đó.
Để tìm được những màu sắc của cát, tôi đã đi dọc đường đất nước Việt Nam, đôi chân, đôi tay tôi và cả tâm hồn của tôi đã gắn liền với những màu sắc huyền diệu đó của thiên nhiên. Tôi đã nhận kỷ lục đầu tiên năm 2004 “Người tìm ra nhiều màu cát tự nhiên nhất Việt Nam” và đến năm 2008 tôi đã tự phá kỷ lục và tôi nhận được tiếp kỷ lục thứ hai. Với con số 81 màu cát là cả sự thử thách của đam mê. Tôi đã phải vượt bao nhiêu gian khó và nguy hiểm để được 81 màu cát ở đất nước Việt Nam.
Nữ giám đốc với kỷ lục giữ nhiều màu cát nhất Việt Nam
- Trong con số 81 màu cát ấy, loại cát nào chị tìm kiếm khó khăn nhất?
- Những màu cát như màu đen, màu xanh, màu vàng của hoa mai phải nói là rất gian nan và khó khăn để lấy được những màu sắc ấy. Mình cứ đi ròng suốt mấy tháng trời trong mưa rét hoặc cái nắng gay gắt của từng vùng. Có loại mình phải bới tìm từng khe suối trong rừng sâu, có loại mình phải mò những nhánh sông, bờ biển chưa ai đặt chân tới. Nói chung lấy được những màu cát đẹp đều rất khó.
- Có thể nói, cát không chỉ là nghệ thuật mà còn là cuộc sống của chị?
- Đúng vậy, có lẽ màu sắc đẹp lạ kỳ của cát đã thu hút tôi. Tôi hoạt động trong nhiều lĩnh vực khác nhau nhưng cảm xúc trước vẻ đẹp vừa rạng ngời vừa thâm trầm của cát dưới ánh nắng mặt trời làm tôi say mê. Mỗi ngày tôi kiên nhẫn với những hạt cát li ti óng ánh, nhiều khi thức trắng đêm với những họa tiết phức tạp của bức tranh. Làm tranh cát rất cần sự kiên nhẫn, tỉ mỉ. Đó là tính cách chịu thương chịu khó của người phụ nữ Việt Nam.
- Vậy, chị đã ghi dấu ấn của mình với bao nhiêu tác phẩm tranh cát cho đến nay?
- Nếu nói về riêng cá nhân tôi thì đã có trên 3000 tác phẩm. Còn các nghệ nhân trong công ty thì tôi không sao đếm hết được. Làm tranh cát quan trọng phải diễn đạt làm sao nổi bật được cái thần, cái hồn của tranh, chính vì vậy mà tranh chân dung là thể hiện khó nhất. Tuy nhiên, chữ, kiến trúc, phong cảnh cũng cần cái tài đặc biệt của nghệ nhân.
Nói chung, những tác phẩm nghệ thuật từ cát đối với tôi đều có ý nghĩa và rất quan trọng vì nó mang tính chất ưu việt, con người và thiên nhiên gắn liền con người Việt Nam. Với tính kiên nhẫn, cần cù, chịu thương, chịu khó cộng lại với những màu sắc thiên nhiên từ cát cho ra tác phẩm nghệ thuật mang tính chất ưu việt thì đối với tôi tất cả đều quý báu.
- Mọi người biết đến chị không chỉ là nghệ nhân tranh cát tài năng mà còn là nữ giám đốc đóng góp nhiều công tác xã hội ngay trong nội bộ công ty mình, chị hãy chia sẻ về điều này?
- Nghệ nhân và nhân viên công ty khoảng 20 người, đa số đều là người khuyết tật. Tôi chọn những người khuyết tật với sự suy nghĩ rằng: Trời sinh ra họ không được may mắn thì đương nhiên trong công việc để tìm kế sinh nhai cũng sẽ không may mắn như chúng ta nên tôi thiết nghĩ họ cần phải được sự giúp đỡ với một cái nghề dễ thương và mang tính chất ưu việt.
Tuy nhiên, vì là nghệ thuật nên tôi luôn nhắc nhở nghệ nhân phải nghĩ và biết mình đang làm ngành nghề gì để đi cho đúng con đường mình chọn. Nghĩa là ngoài cái tài phải có cái tầm, cái tâm. Chữ Tài, Tầm, Tâm chúng ta đi đúng, làm đúng thì khi ra đời 1 tác phẩm sẽ thấy vui sướng, còn trong xã hội và cuộc sống nếu chúng ta có Tài, Tầm, Tâm thì chúng ta mới thật sự là người thành công và hạnh phúc.
- Cho đến nay chị đã làm những gì để quảng bá nghệ thuật tranh cát trong nước và ở nước ngoài?
- Vì là một môn nghệ thuật hoàn toàn mang tính chất ưu việt và lần đầu tiên có tại Việt Nam nên tôi đã quảng bá môn nghệ thuật này với cả tâm huyết. Nói chung là môn nghệ thuật độc đáo của người Việt Nam nên tôi đã cố gắng bằng cách giới thiệu môn nghệ thuật qua các sự kiện lớn của Việt Nam để làm quà tặng cho các nước trên thế giới. Cũng từ đó, tôi được sự công nhận và đánh giá cao của rất nhiều người trong và ngoài nước cũng như các Nguyên Thủ. Tôi rất vui và hạnh phúc vì đã có rất nhiều lời khen tặng và chữ ký của các Nguyên Thủ.
Cũng nhằm với mục đích nói lên được và giới thiệu được môn nghệ thuật độc đáo của đất nước và con người Việt Nam, tôi đã từng có những chương trình triển lãm những hình ảnh từ cát như Những nhân vật nổi tiếng của Việt Nam và Thế Giới, Dọc đường Đất Nước , Chân dung của Hồ Chủ Tịch, Chân dung của Đại Tướng Võ Nguyên Giáp, Chân dung của Nguyên Thủ các nước, Chân dung của các Bộ Trưởng Bộ Ngoại Giao các nước, Chân dung của các Bộ Trưởng Bộ Vận Tải, Chân dung của Hoàng Tộc UF…..
- Mọi người tò mò, không biết cuộc sống của chị trước khi bén duyên với cát như thế nào?
- Tôi lớn lên trong một gia đình từ ông bà cho đến cha mẹ đều là những người sống tình cảm và nề nếp, cả nhà luôn sống hoà thuận thương yêu, đùm bọc và nghĩ tới những người ngoài xã hội. Mẹ tôi đã mất sớm, hoàn cảnh trong lúc đất nước vừa thay đổi, cuộc sống của 7 chị em chúng tôi rất khó khăn nhưng với sự thương yêu và đùm bọc ấy đến nay chúng tôi mỗi người đều có gia đình hạnh phúc.
Trước khi mở Công ty tranh cát Ý Lan, tôi đã từng có những nghề “tự nghĩ, tự làm” như dạy chăm sóc da, dạy trang điểm, dạy nấu ăn. Sở thích của tôi là yêu thiên nhiên, nghe nhạc và thích đi du lịch những nơi còn đậm nét hoang sơ. Quan điểm sống rất đơn giản “Làm vui cho người khác cũng là niềm vui trong cuộc sống của mình”.
- Trong công việc chị là một người sắc sảo, tài năng, còn ngoài đời chị lại là một phụ nữ dịu dàng, quý phái. Chị có nhận mình là người hoàn hảo?
- Tôi rất vui vì mọi người gọi tôi là người phụ nữ thành đạt, người phụ nữ tài hoa, người phụ nữ công dung ngôn hạnh nhưng với bản thân tôi, tôi thiết nghĩ với một người tài hoa như thế nào thì vẫn phải có ưu và khuyết. Riêng cá nhân tôi, tôi thường được gia đình nói như thế này “Nếu em/chị/bạn mà bỏ được cái nóng tính thì là người trên cả tuyệt vời”. Nói như thế tôi vẫn chưa là người hoàn hảo phải không? (cười tươi).
Theo Tào Nga
Bưu điện Việt Nam
