Tiêu chuẩn nghệ thuật trong tác phẩm của James Cameron có thể là chủ đề tranh luận của nhiều người. Tuy nhiên, ảnh hưởng của đạo diễn bộ phim Avatar đối với nền điện ảnh hiện đại là điều không cần phải bàn cãi. Hơn cả đạo diễn George Lucas, Steven Spielberg hay Michael Bay, Cameron như là một biểu tượng về quyền lực thương mại đối với ngành công nghiệp làm phim. Bằng chứng là bộ phim khoa học viễn tưởng Avatar về những người ngoài hành tinh màu xanh da trời được sản xuất theo công nghệ 3D của ông đã đạt giải Quả Cầu Vàng cho hai hạng mục Đạo diễn xuất sắc nhất và Phim hay nhất. Doanh thu của bộ phim đạt mốc 1 tỉ USD trong 17 ngày và vượt qua Titanic trở thành bộ phim có doanh thu cao nhất mọi thời đại với hơn 2,5 tỉ USD (tính đến hiện nay).
“Điện ảnh có thể làm thay đổi suy nghĩ của con người và mục tiêu mà Avatar hướng đến là giới thiệu cho mọi người triển vọng của công nghệ làm phim 3D. Và tôi đã quyết định làm một bộ phim mà không ai có thể thờ ơ”, Cameron nói.
Làm phim 3D: Nước cờ mạo hiểm
Ở tuổi 55, người đàn ông từng tuyên bố mình là vua của thế giới điện ảnh khi Titanic đạt 11 giải Oscar năm 1998, đã khiêm nhường hơn khi nhận giải Quả Cầu Vàng cho Avatar. Hơn ai hết, ông nhớ rất rõ những lúc tưởng chừng như dự án sản xuất Avatar phải đóng lại. Danh tiếng cùng những bộ phim “đầu tư lớn, lợi nhuận to” của ông vẫn chưa đủ để thuyết phục Twentieth Century Fox (Mỹ). Dù từng đồng tài trợ cho Titanic, tập đoàn truyền thông khổng lồ này vẫn ngần ngại khi bộ phim mới ẩn chứa quá nhiều rủi ro. “Tôi biết rằng, nếu bộ phim thất bại, danh tiếng của tôi sẽ bị bôi nhọ. Tuy nhiên, điều này chính là bản chất của nghề đạo diễn”, Cameron nói.
Trước tình hình đó, Cameron buộc phải cùng lúc đảm nhận hai vai trò. Đó là nhà sáng tạo và doanh nhân. Ông dùng tiền túi để phát triển công nghệ sản xuất Avatar. Cameron cũng đánh cược với bản thân rằng, một khi ông có thể chuyển tải những hình ảnh sinh động trong trí tưởng tượng của mình lên màn ảnh, các công ty ở Hollywood sẽ xếp hàng mua công nghệ của ông.
Trong khi Avatar đang được triển khai, một số bộ phim 3D như Journey to the Center of the Earth (2008) và Chicken Little (2005) đã ra mắt không thành công. Tuy nhiên, tin tưởng vào triển vọng phát triển của công nghệ phim 3D, nhiều đạo diễn chấp nhận chi tiền để được sử dụng công nghệ của Cameron. Phép màu công nghệ được sử dụng cho Avatar cũng xuất hiện cùng lúc với chiến dịch quảng bá thế hệ máy truyền hình và đầu đọc DVD mới tích hợp công nghệ 3D của các hãng điện tử như Sony, Panasonic (Nhật Bản). Nói như Rupert Murdoch, ông chủ của tập đoàn truyền thông News Corp. (đơn vị sở hữu Fox), đây quả là “công nghệ thay đổi tương lai của ngành điện ảnh và truyền hình”.
 |
|
Doanh thu của Avatar đạt mốc 1 tỉ USD trong 17 ngày và vượt qua Titanic để trở thành bộ phim có doanh thu cao nhất mọi thời đại với hơn 2,5 tỉ USD.
|
Cameron bắt đầu viết kịch bản cho Avatar vào giữa thập niên 1990. Lúc này, hình ảnh về hành tinh Pandora đã được ông phác thảo gần như hoàn chỉnh. Nhưng ông không dám đề ra bất kỳ thời hạn cụ thể nào cho Avatar bởi công nghệ vào thời điểm đó chưa thể thực thi các ý tưởng của ông.
Đến năm 2000, cảm thấy không thể chờ lâu hơn nữa, ông tìm kiếm sự giúp đỡ của Vincent Pace, người giúp thiết kế và lắp đặt hệ thống chiếu sáng dưới nước cho bộ phim sản xuất năm 1989 của Cameron, The Abyss, đồng thời đang sở hữu một công ty chuyên phát minh và cho thuê các loại máy quay phim sử dụng trong điều kiện khắc nghiệt. Pace đồng ý cộng tác với Cameron trong việc phát triển hệ thống máy quay phim có khả năng bắt hình 2D và 3D cùng lúc. Cameron ước tính dự án này sẽ tiêu tốn hết 12 triệu USD, phần lớn tài sản của ông.
Phát triển công nghệ mới là một dự án khổng lồ. Cameron đã thuyết phục Fox tài trợ cho Avatar nhưng tập đoàn này vẫn ngần ngại. Nhưng sau cùng, với thái độ thận trọng, Fox đã rót cho Cameron 10 triệu USD để ông có thể phát triển và chứng minh ý tưởng của mình.
Với khoản tiền nhận được từ Fox, Cameron bắt đầu sản xuất đoạn phim 3D mẫu. Tháng 10.2005, Cameron trình chiếu đoạn phim 3D mẫu trước 4 giám đốc cấp cao của Fox. “Tôi thấy mắt họ sáng ngời. Giờ thì họ đã tận mắt chứng kiến ý tưởng mà chúng tôi đã mất hằng tháng trời để thảo luận”, Cameron nói. Tuy nhiên, Fox vẫn muốn cắt bớt nội dung và điều chỉnh ngân sách ở mức hợp lý hơn. Đáp lại yêu cầu của Fox, Cameron kết hợp một số cảnh quay và ghép nhân vật để cắt giảm chi phí. Ông cũng chấp nhận một khoản thù lao và chia doanh thu thấp hơn nếu Avatar không sinh lợi.
Và với sự tham gia của Ingenious Media, phần đóng góp của Fox chỉ còn chưa đến một nửa ngân sách dự tính ban đầu cho Avatar là 237 triệu USD và Fox chính thức bật đèn xanh cho Avatar. Sau đó, quá trình sản xuất đã được khởi động.
Người làm nên cơn sốt 3D
Khi Avatar được chọn là phim VIP trình chiếu tại Hollywood hồi tháng 12 năm ngoái, nhiều nhà làm phim khác cũng mong muốn bộ phim của họ sẽ tiếp nối thành công này. Nhà sản xuất phim John Davis hy vọng có thể thuyết phục Fox sản xuất lại bộ phim Jason and the Argonauts năm 1963 bằng công nghệ 3D. Michael Bay, đạo diễn của Transformers và J.J. Abrams, đạo diễn của Star Trek cũng muốn chuyển thể 2 bộ phim sang phiên bản 3D nhưng chưa được hãng phim Paramount thông qua.
Không phải bộ phim 3D nào cũng đảm bảo thành công cho khoản đầu tư khổng lồ dành cho nó. Tuy nhiên, đối với các thể loại phim hành động hay giả tưởng, 3D nên được cân nhắc. “Chúng ta hẳn đã thấy bài học “có gan làm giàu” của Avatar. Phần thưởng cho một bộ phim kinh phí lớn nhưng có khả năng hút khán giả đến rạp như Avatar là hoàn toàn xứng đáng”, Bill Mechanic, nguyên CEO của Fox, nói.
Công ty của Vincent Pace cũng ăn nên làm ra nhờ thành công của Avatar với nguồn khách hàng ổn định. Hiện tại, giá cho thuê thiết bị của Pace vào khoảng từ 1,4 - 3 triệu USD cho mỗi phim tùy theo độ khó của cảnh quay. Theo Pace, các công ty quảng cáo cũng quan tâm đến công nghệ 3D cho các đoạn phim quảng cáo, trong khi nhiều đài truyền hình cũng đang chú ý đến công nghệ 3D cho các chương trình phát sóng thể thao trên tivi. “Cơn bão đã tan. Công trình chúng tôi xây dựng cách đây 10 năm giờ rất được mọi người ưa chuộng”, Pace nói.
Như Cameron dự đoán, Avatar đã mở đầu làn sóng thay đổi màn hình ở các hệ thống rạp chiếu phim trên toàn nước Mỹ. Theo Michael V. Lewis, CEO của RealD, chuyên cung cấp màn hình, máy chiếu và kính đeo 3D cho các rạp chiếu phim ở Mỹ, trong khoảng 38.000 màn hình trên cả nước chỉ có khoảng 3.600 màn hình tích hợp sẵn công nghệ 3D. Do đó, RealD đang lên kế hoạch cung cấp thêm 5.000 màn hình 3D cho các rạp trong 18 tháng tới.
Thành công của Avatar đã cổ vũ mạnh mẽ cho bước đi tiên phong của Cameron trong công nghệ sản xuất phim 3D.
Hoàng Trung, NCĐT
(Theo Bloomberg)
