Phục dựng 'kinh thành Huế thu nhỏ'

UBND tỉnh Thanh Hóa vừa phê duyệt dự án phục hồi tôn tạo Nguyên miếu và Trừng quốc công miếu, thuộc dự án bảo tồn, tôn tạo và phát huy giá trị di tích lăng miếu Triệu Tường (giai đoạn 1). Theo đó hai hạng mục này sẽ được đầu tư hơn 40 tỷ đồng từ nguồn vốn chương trình mục tiêu quốc gia và nguồn công đức của các tổ chức, nhà hảo tâm để trùng tu, tôn tạo.

Di tích lăng miếu Triệu Tường được vua Gia Long cho xây dựng năm 1803, tại thôn Gia Miêu, xã Hà Long, huyện Hà Trung, nơi phát tích của 9 chúa, 13 vua triều Nguyễn. Đây là công trình kiến trúc tưởng niệm, miếu thờ của vương triều Nguyễn, được xây dựng với quy mô lớn, có giá trị đặc biệt về kiến trúc và nghệ thuật trang trí điêu khắc. Các nhà sử học coi khu di tích này là “kinh thành Huế thu nhỏ”.

Khu lăng miếu Triệu Tường (ảnh tư liệu chụp trước năm 1945).

Theo tài liệu lịch sử, xưa kia di tích Triệu Tường vốn gồm nhiều công trình kiến trúc được bố trí trên một khu vực có chu vi 182 trượng (tương đương 50.000 m2), bao quanh có hồ nước và cầu gạch bắc qua. Vòng ngoài có hai lớp lũy bao bọc, được ví như một tòa thành. Không gian bên trong được chia làm 3 khu vực: chính giữa xây Nguyên miếu thờ Nguyễn Kim và Nguyễn Hoàng. Phía đông dựng miếu thờ Trừng quốc công, phía tây dành làm nơi trú ngụ của các quan và gia đình hộ lăng, trại lính canh lăng...

Trải qua nhiều biến động của lịch sử, lăng miếu Triệu Tường đã bị san phẳng, nay chỉ còn dấu tích nền móng. Tuy nhiên, qua các cuộc khai quật thám sát khảo cổ đã cho cái nhìn tổng thể về quy mô, loại hình, kiểu kiến trúc cũng như diện tích xây dựng của khu di tích. Điều đó giúp công tác tôn tạo, phục dựng có đầy đủ cơ sở khoa học, trả lại cho di tích hình hài vốn có.

Lê Hoàng