Với những du khách lần đầu tiên đến Pianosa, hòn đảo này thật sự là đảo thiên đường với làn nước biển trong vắt màu lam ngọc giúp khách nhìn rõ những đàn cá bơi lội tung tăng cùng bãi cát mịn bên bờ biển... Thế nhưng, Pianosa còn nổi tiếng với nhà tù có chế độ an ninh cao để giam giữ các ông trùm thế giới ngầm!
Khi nhà tù trên đảo Pianosa đóng cửa (vào năm 1998), tổ chức xã hội San Giacomo hoạt động từ năm 2000 tại nhà tù Porto Azzurro trên đảo Elba đã quyết định tập trung nguồn lực vào nơi này với dự án đào tạo nghề để tái hòa nhập cộng đồng cho tù nhân, khi hòn đảo Pianosa rộng khoảng 10,25 km2 được chuyển đổi trở thành khu vực bảo tồn biển và là một phần của vườn quốc gia Toscano Arcipelago.
Ông Brunello De Batte, phó chủ tịch tổ chức San Giacomo, cho rằng đây là một sáng kiến rất tích cực, cho phép các tù nhân dần dần tự tái hòa nhập vào xã hội ngay khi họ còn thụ án và ít gây chấn thương về mặt tâm lý. Theo nhận xét của ông, sự thay đổi và ý thức trách nhiệm ở các tù nhân đã thể hiện rõ theo năm tháng. Họ đã hoàn toàn thay đổi so với lúc mới đến nhà tù và qua công việc của mỗi người cũng như khi làm việc chung với nhau, ý thức tập thể đã phát triển ở mỗi người.
Một cơ hội thứ hai đã thật sự mở ra cho cuộc đời những người từng lầm đường lạc lối này. Hiện tại, năm tù nhân có mức án dài đảm nhận vai trò bồi bàn, đầu bếp hay tiếp tân khách sạn và nhà hàng ở Pianosa. Trong đó, hai người có hợp đồng làm việc không thời hạn và ba người có thời hạn.
Chương trình này được áp dụng cho những tù nhân đã chấp hành 2/3 bản án và có hành vi gương mẫu trong tù.
Filippo, 32 tuổi, vẫn còn thụ án thêm hai năm rưỡi, ánh mắt bừng sáng thổ lộ: "Cuộc sống này đã cho tôi cơ may thứ hai. Tôi cảm thấy xã hội đã một lần nữa chấp nhận tôi". Nhưng việc tiếp xúc lần đầu tiên với du khách cũng không phải dễ dàng. Filippo cho rằng mọi người có định kiến với tù nhân là điều bình thường, nhưng anh tin bản thân đủ sức làm cho du khách hiểu rằng tù nhân cũng là một người bình thường, bởi ai cũng có thể phạm sai lầm để rồi một lần vấp ngã trong đời nhưng họ cũng có thể tự mình đứng lên làm lại cuộc đời.
Benedetto, một nữ du khách có con nhỏ chọn Pianosa làm nơi nghỉ dưỡng trong mùa hè này, cho biết đã thưởng thức những món ăn với hải sản tươi được các đầu bếp xuất thân là tù nhân chế biến. Benedetto nói: "Bữa ăn rất ngon và tôi thấy sáng kiến của San Giacomo rất tuyệt".
Tuy nhiên, mô hình của San Giacomo đang gặp phải khó khăn khi không còn được hưởng những ưu đãi về thuế và tình hình khủng hoảng kinh tế chung đã khiến số du khách đến đảo đang giảm đi.
ĐAN THY (Theo AFP)