Thưởng thức cây trái miền nhiệt đới Penang

70% số lượng người Malaysia đến Penang hàng năm là để khám chữa bệnh kết hợp du lịch nghỉ dưỡng. Hòn đảo lớn thứ tư của Malaysia với diện tích 293 cây số vuông này ngoài ngành công nghiệp điện tử, việc phát triển các dịch vụ y tế cùng với sự bùng nổ về du lịch biển, với các khu resort sang trọng ở Batu Ferringhi ngay mặt tiền Ấn Độ dương, thực sự là một thiên đường du lịch. Bên cạnh thế mạnh đó, Penang còn có những đặc sản độc đáo khác như khu vườn gia vị, khu bảo tồn bướm đầu tiên trên thế giới và cả một vựa trái cây nhiệt đới với hơn 250 loại khác nhau mà ai một lần đến Penang đều muốn được trải nghiệm.

Con đường gia vị

Cách TP.HCM chưa đầy ba giờ bay, hòn đảo nhiệt đới hình con rùa ở phía bắc Malaysia được một nhà buôn của công ty Đông – Ấn, Francis Light, thành lập từ năm 1786, Penang chiếm vị trí chiến lược quan trọng trên con đường hàng hải, thương mại trong khu vực thời bấy giờ. Thủ phủ của Penang là khu phố cổ George Town, nơi tập trung sinh sống của người Hoa, Ấn, Malaysia với rất nhiều nét văn hoá, tôn giáo đặc trưng riêng của từng cộng đồng, tạo thành một thành phố hợp nhất, đa sắc tộc. Sự đa dạng ấy thể hiện rõ ở kiến trúc phố cổ, đền thờ, và đặc biệt là trong phong vị ẩm thực cực kỳ phong phú; sử dụng nhiều loại gia vị kết hợp với phong cách nấu nướng khác nhau tạo nên nét ẩm thực riêng của Penang.

Những năm đầu thế kỷ 19 là thời cực thịnh của Penang với ngành thương mại vận chuyển hàng hoá, phần nhiều trong đó là các loại gia vị đặc trưng của khu vực, khiến Penang từng được biết đến là vựa cung cấp và trung chuyển gia vị ra thế giới. Đến Penang lần này, tôi có dịp đến khu Vườn gia vị nhiệt đới, được một người Anh xây dựng, là nơi tập hợp của hơn 500 loại cây cỏ gia vị khác nhau sưu tầm từ khắp nơi trên thế giới.

Ở tuổi 70, người giữ vườn Lim Eng Lay đầy nhiệt tình đưa tôi đi giới thiệu từng gốc cây, bụi sả, cọng rau húng, đến các loài hoa, các loài thảo dược, quế, hồ tiêu... và kể lại câu chuyện ngược dòng lịch sử từ gần năm thế kỷ trước. Vào năm 1592, James Lancaster – nhà thám hiểm người Anh đã đặt chân đến Penang trong hành trình đi tìm các loại gia vị như đinh hương, hành, đậu khấu, hồ tiêu… có nhiều ở đảo này, và ông gọi hòn đảo ông đặt chân đến là hòn đảo gia vị. Sau bước chân của James, nhiều chuyến thám hiểm khác lần lượt mở ra đặt nền tảng cho việc xây dựng và khai phá Penang sau này.

Khám phá vườn bướm 

Con sâu này sẽ “đầu thai” thành bướm trong khu bảo tồn.

Tiếp tục lên hướng núi, sau khu vườn gia vị, là khu bảo tồn bướm, nơi có bộ sưu tập bướm độc đáo nhất trong khu vực Đông Nam Á mà tôi từng biết. Ở vườn này, lúc nào trong ngày cũng có hơn 3.000 cá thể bướm bay trong tự nhiên, đủ màu sắc, hình dạng, kích cỡ. Khắp cây cối, cỏ hoa trong vườn, ấu trùng bướm đậu bám khắp nơi. Có những giống bướm định danh theo sắc màu như bướm lá – ấu trùng bướm bám trên lá xanh và nguỵ trang như chiếc lá để chim chóc khó phát hiện, hay bướm trứng ung – phấn bám trên cánh bướm có mùi như trứng ung...

Vườn bướm ở Penang còn lưu giữ một báu vật độc đáo, đó là giống bướm lớn nhất thế giới có tên gọi Queen Alexandra’s Birdwing với sải cánh lên đến 40cm. Cả vườn chỉ còn lại một con ấu trùng bướm đang được chăm sóc rất kỹ lưỡng, khi nhìn thấy con ấu trùng dài ngoằng, xanh như màu lá, tôi và cả những vị khách của vườn bướm hôm đấy ai cũng lộ vẻ ngạc nhiên đến thích thú bởi kích cỡ ngoại hạng của nó.

Trái cây vua và hoàng hậu

Người ta thường bảo rằng đến Pháp thử rượu vang, còn đến Penang thử sầu riêng. Đó là món mà ngay từ trên máy bay, cô tiếp viên của SilkAir đã quảng bá về quê hương của mình, rằng: “Đến Penang nhớ ăn nhiều trái cây nhé, nhất là món sầu riêng, người Penang gọi nó là vua trái cây miền nhiệt đới đấy, mùi ở hoả ngục nhưng vị tận thiên đàng”. Hẳn món sầu riêng với khách Việt như tôi chẳng có gì lạ, nhưng trước những lời giới thiệu mà hầu như người Penang nào tôi gặp phải cũng đều hào hứng nói về món sầu riêng bản địa khiến tôi không khỏi tò mò. Và tôi tiếp tục đi tiếp theo hướng núi để vào lãnh địa của sầu riêng.

Nằm trên ngọn đồi cao trên 400m so với mực nước biển, cả vùng đồi rộng lớn ở phía bắc Penang phủ một rừng sầu riêng, nhưng khi đến nơi, tôi lại bị những tên gọi của hơn 250 giống cây nhiệt đới khác hấp dẫn, bởi tên gọi tôi chưa nghe qua bao giờ. Người làm vườn giới thiệu giống thanh long ruột vàng mà Penang mới ươm trồng được ba bụi, đang ra những đợt trái đầu tiên, đến măng cụt vàng, trái chỉ nhỏ bằng ngón chân cái nhưng vị thật lạ, vừa thơm của chanh, ngọt của vị măng cụt, đượm một chút chát của trái vừa chín tới.

Người Penang thật khéo làm du lịch, đi vào vườn cây trái, vừa được nghe hướng dẫn từng loại cây, xong lý thuyết là đến luôn phần… thực. Khách cứ thoả thích nếm thử những món ngon của trái cây miền nhiệt đới, tất nhiên hoàn toàn miễn phí.

Người Penang gọi sầu riêng là vua, có vua ắt phải có hoàng hậu, và măng cụt chiếm vị trí đó. Chẳng biết do ngẫu nhiên hay cố ý mà dưới vườn sầu riêng ở Penang thường là những cây măng cụt xanh um, người làm vườn giới thiệu: vua bao giờ cũng phải ở cạnh hoàng hậu, do vậy ở Penang, hai loại trái cây này bao giờ cũng đi đôi với nhau. Du khách nghe giới thiệu ai cũng phải ồ à. Trộm nghĩ, người Penang thật khéo để giới thiệu những sản vật của họ; xứ mình cây trái cũng sum suê, nhưng việc “alô” chưa được… vang xa và thánh thót. Chẳng vậy mà xứ đảo hình con rùa nhỏ bé này năm rồi đón đến 6 triệu lượt khách tham quan, và chỉ tiêu của năm 2012 sẽ là 10 triệu lượt.

Bài và ảnh: Nguyễn Đình