Kén khách
Tour độc có thể tạm chia ra thành nhiều nhóm như: nhóm thể thao - mạo hiểm với tour leo núi, nhảy dù, vượt thác, câu cá…; nhóm hành hương - tâm linh với những tour chuyên đề về Phật giáo, tour thiền…; nhóm sức khỏe - làm đẹp với tour yoga, tour spa, tour phục hồi sức khỏe… Ngoài ra, còn có các sản phẩm tour “không đụng hàng” như tour khám phá bí ẩn, tour rèn luyện quý tử, tour tập trận bắn súng sơn, tour võ thuật…
Tuy đa dạng nhưng vì nhiều lý do, việc tổ chức và kinh doanh tour độc còn nhiều khó khăn, trở ngại. Trở ngại lớn nhất đối với các nhà tổ chức tour độc là thị hiếu và tâm lý của khách hàng Việt. Hầu hết du khách Việt đã quen thuộc và bằng lòng với việc du lịch (DL) theo kiểu: lên xe - vào khách sạn - ăn nhà hàng - đi tham quan rồi… về. Không ít du khách khi đọc những chương trình tour độc xong thì phán một câu xanh rờn: “Đi tour kiểu này… không xỉu mới lạ
Ngoài ra, một số tour độc chuyên phục vụ cho niềm đam mê của khách hàng như vespa cổ, câu cá… lại rất kén khách. Điều này cũng dễ hiểu vì lượng khách có đam mê nói trên vốn đã ít, mà vừa có đam mê vừa có điều kiện về tài chính và thời gian để đi tour lại càng ít hơn. Theo ông Nguyễn Đức Hiếu - Giám đốc Công ty DL Hồng Bàng, một đơn vị chuyên tổ chức các tour độc - thì sản phẩm tour vespa cổ của công ty hiện đang tạm ngưng vì có quá ít khách mua tour.
Gian nan làm tour độc
Bên cạnh trở ngại từ thị hiếu và tâm lý khách hàng, việc tổ chức tour độc còn gặp vô số khó khăn khác. Một nhà làm tour từng tổ chức các tour câu cá cho dân câu chuyên nghiệp cho biết: “Tôi khảo sát tour mất cả năm trời, đến nhiều vùng biển để tìm hiểu, có khi cùng đi câu, cùng đánh bắt cá với ngư dân địa phương. Trớ trêu là những vùng biển có cá thì lại không có thuyền bè đạt tiêu chuẩn an toàn cho du khách, thiếu nhân lực chuyên nghiệp phục vụ. Ngược lại, những vùng biển có thuyền bè đạt chuẩn, có nhân lực thì lại cạn kiệt nguồn cá lớn. Dù mất rất nhiều công sức mới thiết kế được một sản phẩm tour hoàn chỉnh, nhưng vì nhiều lý do, tour câu cá phải chết yểu chỉ sau ba tháng hoạt động”.
Do tính chất đặc thù, tour độc cũng cần nguồn nhân lực “độc”. Những tour mạo hiểm như leo núi, nhảy dù, vượt thác… đòi hỏi đội ngũ phục vụ, hướng dẫn viên, huấn luyện viên phải được đào tạo chuyên biệt để đảm bảo an toàn tuyệt đối cho du khách. Những tour chuyên đề về sức khỏe, tour yoga, tour ẩm thực… lại cần những chuyên viên về y học, yoga, ẩm thực… Kiếm được những chuyên viên đúng nghĩa trên từng lĩnh vực, chịu chấp nhận theo hướng dẫn khách suốt hành trình tour là chuyện đau đầu của các đơn vị lữ hành. Ông Nguyễn Đức Hiếu cho biết, ông đang vất vả tìm một chuyên gia về tâm lý trẻ em cho sản phẩm tour huấn luyện quý tử của công ty mình. Còn theo ông Phạm Phúc Lợi, Phó giám đốc Công ty Hành Hương Việt - đơn vị chuyên tổ chức những tour hành hương, tour thiền, tour chuyên đề Phật giáo, thì những hướng dẫn viên bình thường không thể đáp ứng được nhu cầu của khách hàng.
Với tâm huyết của một người từng bỏ 10 năm trời đeo đuổi tour độc, ông Nguyễn Đức Hiếu cho rằng thị trường tour độc Việt Nam hiện còn có khá nhiều lỗ hổng trong các luật lệ, quy chuẩn để đảm bảo an toàn cho du khách. Đơn cử, với tour leo núi, ở nước ngoài huấn luyện viên leo núi - nhân tố quyết định để đảm bảo an toàn cho du khách - phải có bằng cấp theo quy định mới được hành nghề, nhưng ở Việt Nam chưa có quy định về vấn đề này nên các công ty lữ hành vẫn chọn huấn luyện viên leo núi dựa theo sự đánh giá của mình. Mới đây, ngày 21/12, hai du khách nước ngoài đã thiệt mạng khi tham gia lặn biển tại cù lao Câu, Bình Thuận, là một ví dụ.
Tương lai hứa hẹn?
Dù còn khó khăn, không ít tour độc đã chết yểu hay đang trong tình trạng bù lỗ chờ thời, nhưng các nhà làm tour độc đang có thái độ khá lạc quan khi hướng đến tương lai.
Ông Nguyễn Minh Mẫn, Trưởng phòng truyền thông Công ty Vietravel - một trong số ít những công ty DL lớn tham gia thị trường tour độc, cho biết: “Hiện Vietravel đã triển khai một số loại hình tour độc, tạo được tiếng vang với khách hàng như: tour đám cưới dưới nước tại Nha Trang (sản phẩm đạt kỷ lục Guinness Việt Nam năm 2007), tour caravan xuyên quốc gia, tour phóng sự dài ngày theo chủ đề của các đài truyền hình như Ký sự hỏa xa, Khám phá Amazon… Nếu chỉ xét riêng về mặt kinh tế, tour độc không đạt hiệu quả, nhưng cái lợi về mặt thương hiệu là rất lớn. Tour độc khẳng định khả năng, sự sáng tạo, dám nghĩ dám làm của doanh nghiệp lữ hành hướng đến việc hội nhập và thu hút sự quan tâm của khách quốc tế”.
Ông Phạm Phúc Lợi cho biết: “Dù đã hoạt động được hơn một năm và nhận được sự hỗ trợ rất lớn từ các đối tác nhưng đến nay Hành Hương Việt vẫn phải bù lỗ cho tour độc. Tuy nhiên, tín hiệu đáng mừng là lượng khách của công ty ngày càng tăng, hứa hẹn loại hình tour này sẽ phát triển hơn trong tương lai”.
Ông Nguyễn Đức Hiếu khẳng định: “Mười năm qua, Hồng Bàng chuyên kinh doanh tour độc. Thời gian đầu rất khó khăn, công ty phải bù lỗ nhờ nguồn thu từ các tour thường. Nhưng vài năm trở lại đây, một số sản phẩm tour độc đã thành công. Tôi có thể tự tin nói rằng, hiện lợi nhuận từ tour độc của Hồng Bàng cao hơn rất nhiều so với các công ty cùng đẳng cấp kinh doanh tour thường. Nếu làm cho tới, tour độc là một tương lai hứa hẹn”.
Nguyên Hà