Đặng Thành Tâm: Từ kẻ thất nghiệp đến người giàu nhất Việt Nam

Sinh ra trong một gia đình nghèo tại đất cảng Hải Phòng, điều duy nhất mà cậu bé Tâm nhận được từ cha là lòng đam mê học hỏi không ngừng nghỉ. Đi Liên Xô (cũ) về, ai cũng vác đầy nồi áp suất, xà bông, còn cha Tâm ngày đó mang về mấy container đầy sách. Cũng không ai ngờ chính đống container đó là tài sản vô giá mà người cha truyền lại cho các con."Ba tôi nói hoài, nói mãi về sự cơ cực của gia đình và nhắc nhở 4 chị em chúng tôi cần phải học. Ba nói nhiều tới mức chúng tôi ngấm vào máu lòng khao khát học lúc nào không hay”, Đặng Thành Tâm bắt đầu cuộc trò chuyện với phóng viên bằng sự hồi tưởng về người cha trong một quán café tại phố Ngô Quyền - Hà Nội.

Người ta nhắc đến Đặng Thành Tâm nhiều trên sàn chứng khoán nhưng ít ai ngờ trước khi tỏa sáng, chàng thanh niên Tâm đã từng bị... thất nghiệp. Hồi đó, ngành hàng hải đang rất "hot" bởi mỗi chuyến đi thủy thủ được trợ cấp 50 USD. Nhưng sau này, chuyến tàu ít đi, vậy là hai năm trời chàng thanh niên Tâm bơ vơ. Đến khi "dạt" vào làm ở công ty của chị gái, tố chất kinh doanh mới được thổi bùng lên. Sau này khi đã trở thành doanh nhân nổi tiếng, ít ai biết, tiền góp vốn đổ vào các tập đoàn của người giàu nhất trên sàn chứng khoán Việt Nam có đến 80% phải đi vay. Nhưng cái giỏi của ông là biến những khoản vay đó trở thành lợi nhuận kếch xù. Theo ông, cuộc đời kinh doanh là những thách đố, đầy rẫy niềm vui và cũng không ít nỗi buồn mà con người phải đánh đu."Khó để tìm mọi thứ vẹn tròn. Nguyên lý cuộc đời là nước luôn chảy chỗ trũng. Nghệ thuật ở chỗ làm sao đào hố của mình sâu hơn để nước chảy vào", vị Chủ tịch hóm hỉnh.

Từng học khoa điều khiển tàu biển, ngành sỹ quan chỉ huy, tốt nghiệp thêm bằng luật, MBA, để rồi trở thành một doanh nhân nổi tiếng, là thành viên hội đồng tư vấn kinh doanh APEC, thành viên hội đồng tư vấn cao cấp chương trình hoạt động hậu WTO của Chính phủ, nhưng đối với Đặng Thành Tâm, những ngày tháng lênh đênh trên biển đã tác động đến tính cách ông nhiều nhất. Công tác sỹ quan chỉ huy dạy cho chàng thanh niên trẻ biết cách ra lệnh, đối mặt với bão tố và lên kế hoạch cho những chuyến đi dài ngày. Đến sau này, khi trở thành một CEO thành đạt, chính nguyên tắc chỉ huy thẳng thắn dứt khoát ấy đã giúp cho ông vững vàng chèo lái con thuyền doanh nghiệp gặt hái thành công.

Khủng hoảng kinh tế năm 1997- 1998 đánh sập nhiều doanh nghiệp thì Khu công nghiệp Tân Tạo, nơi ông từng làm Tổng giám đốc lại coi khủng hoảng là… ân nhân. Chi phí cho Dự án Tân Tạo hết khoảng 32 triệu đôla, vốn điều lệ công ty chỉ vẻn vẹn 1 triệu đôla, đang loay hoay không biết xoay đâu ra tiền thì chạm trán ngay khủng hoảng. Nhưng cũng chính nhờ nó mà Đặng Thành Tâm có cơi hội tiếp cận vốn vay ngân hàng. Trong khi nhiều doanh nghiệp phải đóng cửa vì suy thoái, thì Đặng Thành Tâm đã chớp cơ hội giá vật liệu xây dựng giảm 50%, được Nhà nước hỗ trợ lãi suất, ông mạnh dạn vay vốn xây nhà xưởng. Xây xong cũng là lúc khủng hoảng đi qua, giá cả phục hồi, vậy là lãi được gấp đôi.

Chiến thuật tương tự được vị doanh nhân này áp dụng trong cuộc khủng hoảng năm 2008. Lúc thị trường đi xuống, nhiều doanh nghiệp phải bán tháo bất động sản, ông đã tranh thủ mua lại với giá rẻ ở khu Ngoại giao đoàn, đường Láng Hạ (Hà Nội) và ẵm luôn 1 ha đất ở quận Bình Tân (TP HCM) với giá 2 triệu đồng mỗi m2. Chiến công lớn gây xôn xao dư luận gần đây của Đặng Thành Tâm là đánh bật nhiều đối thủ nặng ký để giành được dự án khách sạn 5 sao Lotus, một trong những dự án hàng đầu Hà Nội với tổng mức đầu tư lên tới 500 triệu USD do Tập đoàn Riviera (Nhật Bản) làm chủ đầu tư trước đó. Nhờ vậy mà thị trường ốm yếu, Tổng công ty Phát triển đô thị Kinh Bắc vẫn có hàng nghìn tỷ trong tài khoản.