Trước thực tế đó, Thành phố Yên Bái đã có nhiều quyết sách, đề án hỗ trợ người dân trong sản xuất chăn nuôi. Đặc biệt là đề án phát triển sản xuất nấm ăn và nấm dược liệu. Qua đó đã giúp người dân mạnh dạn đầu tư phát triển kinh tế, tích cực áp dụng các kiến thức khoa học kỹ thuật trong sản xuất, nâng cao thu nhập, làm giàu chính đáng ngay trên chính quê hương mình.
Làm gì để giúp người dân vượt qua khó khăn, xoá đói giảm nghèo, phát triển kinh tế vươn lên làm giàu? Câu hỏi này đã trở thành cấp thiết đối với cấp uỷ, chính quyền thành phố Yên Bái khi lao động nông thôn đang dư thừa do diện tích đất nông nghiệp ngày càng thu hẹp vì phải thu hồi đất phục vụ cho các dự án. Trong khi đó việc đầu tư thâm canh nhiều loại cây trồng hiệu quả kinh tế chưa cao nên cuộc sống của người nông dân gặp không ít khó khăn.
Trước thực trạng trên thành uỷ Yên Bái đã tập trung tăng cường chuyển dịch cơ cấu kinh tế nông - lâm nghiệp theo hướng phát triển kinh tế hàng hoá. Theo đó ngày 08/1/2010 thành phố Yên Bái đã ra quyết định triển khai đề án phát triển sản xuất nấm thực phẩm và nấm dược liệu giai đoạn 2010 – 2012. Đây là bước tiến phát triển phù hợp với điều kiện nông nghiệp địa phương. Đồng thời cũng tạo ra cơ hội cho nông dân thành phố có thêm một mô hình sản xuất nông nghiệp với tiềm năng phát triển bền vững.
Ngay sau khi triển khai đề án thành phố đã chỉ đạo các phòng ban chuyên môn và 17 xã phường triển khai tuyên truyền phổ biến chính sách hỗ trợ trong đề án tới 1500 hộ dân cùng các doanh nghiệp và các hợp tác xã. Tổ chức 4 lớp tập huấn kỹ thuật làm lán trại, chăm sóc nuôi trồng nấm cho 231 học viên. Sau hơn 1 năm triển khai đề án đã có 128 cơ sở tham gia nuôi trồng nấm. Vụ Xuân – Hè toàn thành phố có 34 cơ sở mở rộng sản xuất và nuôi trồng mới. Trong đó có 6 cơ sở thuộc các xã Nam Cường, Hợp Minh, Giới Phiên được hỗ trợ trên 85 triệu đồng để xây dựng lán trại và mua bịch đã cấy nấm giống.
 |
| Niềm vui khi nấm mọc |
Riêng vụ Thu- Đông năm 2010 đã có 85 đơn vị, hộ gia đình thuộc 9 xã phường đăng ký thực hiện với số lượng nuôi trồng gần 140 nghìn bịch nấm các loại. Đặc biệt xã Giới Phiên có tới 26 hộ sản xuất nấm, trong đó có hộ nuôi trồng tới 20 nghìn bịch nấm mộc nhĩ và nấm sò. Cũng nhờ đề án sản xuất nấm thương phẩm và nấm dược liệu của thành phố mà nhiều hộ gia đình đã mạnh dạn đầu tư xây dựng lán trại mở rộng diện tích nuôi trồng nấm. Điển hình như hộ bà Nguyễn Thị Dịu; thôn 6 xã Hợp Minh, một trong những cơ sở nuôi trồng nấm tiêu biểu của thành phố Yên Bái.
Thấy được tiềm năng phát triển của việc sản xuất nấm ăn và nấm dược liệu. Với tinh thần dám nghĩ, dám làm gia đình bà đã mạnh dạn phá bỏ diện tích vườn tạp, xây dựng 460m2 lán trại và nhà cấy nấm giống với tổng vốn đầu tư gần 500 triệu đồng. Hiện cơ sở của bà đang nuôi trồng 1 vạn bịch nấm linh chi và 19 nghìn bịch nấm mộc nhĩ và nấm sò. Mỗi tháng trung bình cơ sở cung cấp cho thị trường 1 tấn rưỡi nấm sò có giá từ 17 – 20 nghìn đồng/kg. Từ đầu năm đến nay gia đình bà cũng đã thu hơn 200kg nấm linh chi khô, trị giá từ 400 – 600nghìn đồng/ kg. Ngoài ra cơ sở còn cung cấp bịch nấm giống cho người dân có nhu cầu nuôi trồng.
Để mở rộng thị trường và đảm bảo chất lượng nấm thương phẩm gia đình bà còn đầu tư máy đóng bịch, máy đánh nguyên liệu và máy hút chân không. Trong đó thành phố hỗ trợ theo đề án 50 triệu đồng cho việc trang bị máy móc. Bà Dịu phấn khởi cho biết: “Trước đây gia đình tôi cũng đã từng nuôi trồng nấm nhưng quy mô nhỏ lẻ, sau khi được thành phố hỗ trợ sản xuất nấm theo đề án; gia đình tôi đã mở rộng quy mô sản xuất nấm, đầu tư thêm nhiều máy móc phục vụ cho việc nuôi trồng và chế biến bịch nấm giống cũng như nấm thương phẩm. Từ đầu năm tới nay gia đình tôi đã thu gần 100 triệu tiền bán nấm và bịch nấm giống.
Qua hơn 10 tháng, sản lượng nấm của thành phố Yên Bái đạt gần 90 tấn tươi, tăng 71 tấn so với cùng kỳ năm trước. Thị trường tiêu thụ sản phẩm ổn định với giá tiêu thụ trung bình từ 17.000 đồng/ 1kg nấm sò, 70.000đồng/ kg nấm mộc nhĩ, 500.000đồng/kg linh chi. Riêng sản phẩm nấm sò tươi chủ yếu tiêu thụ ngay trong ngày nên người trồng nấm thường gặp khó khăn khi thời tiết nóng bức hay không phải dịp lễ tết, cưới hỏi.
Vì vậy nhiều cơ sở sản xuất nấm đã đầu tư máy hút chân không và bảo quản lạnh đưa ra tiêu thụ tại thị trường các địa phương trong tỉnh. Song do chi phí đầu tư trang thiết bị có giá trị khá lớn nên hiện mới chỉ có 3 cơ sở sản xuất nấm sò lớn nhất thành phố là HTX ứng dụng KH & CN chế biến NLS XNK xã Nam Cường, hộ bà Nguyễn Thị Dịu; xã Hợp Minh và hộ ông Vũ Văn Hương; xã Giới Phiên là áp dụng biện pháp trên vì vậy luôn đảm bảo được thị trường tiêu thụ ổn định.
Tuy nhiên trong quá trình triển khai đề án cũng nảy sinh một số khó khăn. Như thị trường tiêu thụ nấm còn hẹp, chủ yếu tiêu thụ trên địa bàn thành phố. Các cơ sở nuôi trồng nấm lại chưa ký kết được các hợp đồng tiêu thụ mang tính ổn định lâu dài. Lực lượng cán bộ chuyên môn về công nghệ sản xuất nấm chưa đáp ứng được yêu cầu nên việc chuyển giao khoa học kỹ thuật trồng nấm còn hạn chế. Diễn biến thời tiết khí hậu bất thường làm cho vi khuẩn gây hại phát triển nhanh khiến bịch nấm giống dễ bị hỏng gây ảnh hưởng đến chất lượng và sản lượng nấm.
Để khắc phục tình trạng trên theo ông Nguyễn Trường Xuân – Trưởng phòng kinh tế cho biết: “Thành phố đang tiếp tục đẩy mạnh tuyên truyền vận động người dân tham gia mô hình sản xuất nấm ăn và nấm dược liệu gắn với làm tốt việc chuyển giao KHKT sản xuất nấm các loại cho các cơ sở sản xuất theo hướng sản xuất hàng hoá đảm bảo an toàn thực phẩm theo hướng công nghệ sạch. Đặc biệt là khuyến khích người dân trồng thử 2 loại nấm hương và nấm mỡ chất lượng cao để đa dạng hoá sản phẩm. Đồng thời tăng cường phối hợp với ngân hành Chính sách xã hội giải quyết vốn vay ưu đãi cho các hộ nuôi trồng nấm. Hỗ trợ các cơ sở sản xuất lớn đầu tư thiết bị máy móc phục vụ sản xuất như máy đóng bịch nấm giống, máy hút chân không và máy sấy khô. Tập trung thâm nhập, tìm hiểu và mở rộng thị trường tiêu thụ nhằm đưa ra những thị trường tiềm năng cho sản phẩm”.
Sự ra đời của đề án phát triển sản xuất nấm thực phẩm và nấm dược liệu giai đoạn 2010 – 2012 đã thực sự phát huy hiệu quả giúp cho người nông dân chuyển đổi cơ cấu sản xuất phù hợp, khai thác hiệu quả tiềm năng nông nghiệp của địa phương, đem lại giá trị kinh tế cao. Việc hỗ trợ người dân nuôi trồng nấm của thành phố Yên Bái cộng với sự đổi mới trong nếp nghĩ, cách làm của bà con nông dân đã mở ra những tín hiệu vui từ sản xuất nông nghiệp tạo đà cho sự phát triển kinh tế đúng hướng của địa phương.
Hạ Băng – Hà Thanh
