|
Lại Văn Điệp, Giám đốc Công ty TNHH đồ gỗ Mỹ nghệ người tàn tật, xã Vũ Ninh, huyện Kiến Xương, tỉnh Thái Bình vừa được vinh danh là 1 trong 10 gương mặt trẻ Việt Nam tiêu biểu năm 2013.
Các gương mặt trẻ tiêu biểu năm nay được chọn ra từ các lĩnh vực gồm: học tập, nghiên cứu khoa học, lao động sản xuất, sáng tạo, hoạt động xã hội, văn hóa nghệ thuật, quốc phòng, an ninh trật tự và thể dục thể thao. Lại Văn Điệp được vinh danh trong lĩnh vực hoạt động xã hội.
Từ thuở lọt lòng, Lại Văn Điệp - xã Vũ Ninh, huyện Kiến Xương, Thái Bình đã bị liệt toàn thân. Hơn 30 năm qua, chàng trai tật nguyền ấy đã nêu tấm gương sáng về nghị lực vượt lên số phận và khẳng định tài năng trên hành trình lập nghiệp.
Với nghị lực của một người thanh niên “Tàn nhưng không phế”, anh Lại Văn Điệp xứng đáng là tấm gương của người tàn tật tiêu biểu vươn lên thoát nghèo và làm giàu trên mảnh đất nông thôn.
Bất hạnh đổ lên đầu gia đình Lại Văn Điệp khi cậu được 9 tháng tuổi. Điệp kể ngày ấy anh bị sốt bại liệt phải đi viện gần 3 năm trời, cha mẹ chạy chữa từ bệnh viện Việt - Bun (Bệnh viện Gốc Mít - nay là Bệnh viện Đa khoa Thái Bình) đến bệnh viện Kiến Xương... Đi đến đâu bác sĩ cũng lắc đầu, bó tay và ai cũng khuyên mang về lo hậu sự. Bố mẹ Điệp ôm con về nhà trong niềm đau đớn vô hạn, toàn thân Điệp bất động, chỉ còn đôi mắt là đong đưa được và rất sáng. Thấy Điệp như thế có người đã khuyên gia đình đem ra chợ Gốc Mít vứt bỏ để hóa kiếp cho Điệp. Đã từng có một ông già đến nhà để đem cậu đi, nhưng bố mẹ Điệp không đồng ý với quyết tâm dù phải ăn rau ăn cháo cũng gắng sức nuôi con. Nhớ lại những năm tháng tuổi thơ đầy nước mắt, Lại Văn Điệp kể: "Năm lên 2 tuổi tôi vẫn không cử động được. Rất may bố tôi là Lại Thế Toàn có một đồng đội cùng đơn vị cũ biếu một lạng cao hổ cốt do ông tự nấu và mấy lạng mỡ trăn đem về cho tôi ăn. Và phép màu đã xảy ra, một thời gian sau tôi cử động được, đến năm thứ 4 ngồi dậy được nhưng bị teo cơ chân tay. Riêng tay phải không teo vẫn khỏe mạnh bình thường, chân trái bị teo nhưng vẫn cử động được, thế là tôi tập lê trong nhà và lê sang hàng xóm chơi, đầu móng chân móng tay tóe máu nhưng hồi ấy cứ bò lê đi là thích nên móng tay, móng chân tóe máu tôi vẫn chịu đựng được. Năm 1986, bố làm cho tôi một đôi nạng gỗ bằng cây ổi để tập đi. Năm 11 tuổi tôi bắt đầu đi vững và xin bố cho đi học lớp 1, vì quá tuổi nên bố phải khai sinh cho tôi tụt đi 2 tuổi thành năm 1980. Nói là đi học nhưng từ lớp một đến lớp ba bố phải chở tôi đi bằng xe đạp đến trường, nắng cũng như mưa, không ngày nào tôi nghỉ học. Đến lớp 4 tôi tự đi bằng nạng đến trường, cặp sách nhờ bạn mang giúp. Cũng may tuy tật nguyền đôi chân nhưng tôi cũng được các thầy cô đánh giá là sáng dạ, học đến đâu thuộc đến đấy, trong lớp ai cũng quý mến. Thế nhưng học đến lớp 10, trường cách xa nhà nên việc đi lại với tôi lại quá khó khăn. Vì vậy tôi nghĩ nếu tiếp tục học thì sẽ vất vả không những cho mình mà cả bố mẹ, sau này xin việc cũng khó khăn nên tôi quyết định thuyết phục bố mẹ cho nghỉ học để đi học nghề”.
Học nghề gì với Lại Văn Điệp lúc đó là một bài toán khó, bởi anh không có đôi bàn tay, bàn chân lành lặn như bao người bình thường khác. Sau nhiều ngày suy nghĩ và cuối cùng Điệp quyết định học nghề chạm khắc gỗ ở một xưởng gần nhà. Điệp kể: "Việc học nghề đối với tôi gặp rất nhiều khó khăn vì tay chân tàn tật, lúc đầu đi học tôi phải mất hàng tháng trời để cầm được cái đục, cái dũa, nhưng càng học tôi càng thấy mình đam mê với nghề chạm khắc. Mỗi khi bắt tay vào việc và hoàn thành một sản phẩm, tôi có cảm giác như mình là người nghệ sĩ, vừa sáng tác xong một tác phẩm hoàn chỉnh vậy”. Đúng là với nghị lực vượt khó vươn lên, chỉ sau một năm Điệp đã học thành nghề chạm khắc ghế đi văng và có thu nhập 300 ngàn đồng/tháng. Lại Văn Điệp bảo nếu anh bằng lòng với mức thu nhập ấy thì cuộc sống sẽ trôi qua một cách bình thường và có lẽ đến bây giờ anh vẫn chỉ là người đi làm thuê với mức lương ba cọc ba đồng. Học được nghề, Điệp lại phấn đấu học cao hơn nữa, anh tiếp tục theo tay nghề chất lượng cao tại Trung tâm Ngô Đồng, Xuân Trường, Nam Định với mục đích phải có chỗ đứng trong xã hội mới đảm bảo cuộc sống. Không dừng lại ở đó, năm 1998 Điệp tiếp tục học làm ghế trường kỷ, sập gụ, năm 1999 anh đến Lê Chân, Hải Phòng vừa học vừa làm nghề chạm khắc đồ thờ, làm hàng kỹ với những nét chạm khắc tinh vi và công phu. Các mặt hàng của Điệp đều được chủ doanh nghiệp đánh giá cao.
Không cam chịu cảnh đi làm thuê, năm 2002 Lại Văn Điệp quyết tâm mở xưởng mộc tại quê mình, lúc ấy anh chỉ có hai bàn tay trắng, không tiền, không máy, không gỗ, không thợ... "Trong tay không có thứ gì nhưng mong ước lớn nhất của tôi là mở xưởng để làm nghề và giúp nhiều người khuyết tật. Lúc đầu tôi cũng hoảng lắm, bố mẹ thì can ngăn nhưng quyết là làm. Tôi phải đến các lò mộc có sử dụng đồ chạm xin làm thuê và phải cam kết: "Không đảm bảo chất lượng không lấy tiền” họ mới tin tưởng và cho tôi làm. Suốt 3 tháng như thế, tôi mới được khách hàng chấp nhận và tin tưởng. Sau đó tôi rủ Vũ Trường Sinh (sinh năm 1978) ở Vũ Quý cùng học nghề cùng làm với mình và mượn cơ sở của bạn làm xưởng mộc. Thời điểm đó tôi vay tiền bạn bè 5 triệu đồng mua 1 máy vanh nọng lỗ, 1 máy doa hạ lền, 1 máy khoan tay... làm ghế đi văng, huỳnh cửa, giường tủ ở xã Vũ Quý, Kiến Xương với 2 nhân công. Năm 2004 tôi chuyển về thuê địa điểm ở thôn Đông Hòa và mở thêm lớp dạy nghề cho người khuyết tật và người khỏe mạnh. Sản phẩm vẫn là hàng ghế Âu, Á, giường tủ, đồ thờ đơn giản (học viên 8 người, có 5 người khuyết tật), máy móc được đầu tư thêm. Đến lúc này làm đã bắt đầu có lãi và tôi tạm yên tâm với công việc của mình”.
Học nghề, mở xưởng, cưới vợ và sinh con, người dân Kiến Xương ai cũng bảo ông trời có mắt, vì vậy mà Điệp tuy không lành lặn nhưng anh lại có tất cả mà ngay cả những người bình thường không phải ai cũng làm được. Quy mô sản xuất ngày càng mở rộng, năm 2006 Điệp dành dụm được 40 triệu mua được một mảnh đất cạnh nhà để mở thông với nhà mình làm xưởng mộc gần 100m2. Công nhân 12 người có 7 người khuyết tật, máy móc có máy van to, máy cưa, sản xuất đồ thờ, ghế đi văng mang quy mô lớn và khép kín (tự mua gỗ, tự sản xuất, tự tiêu thụ sản phẩm), doanh thu đạt 2 tỷ/năm. Đến thời điểm này các sản phẩm của Điệp được tiêu thụ ở Thái Bình và các tỉnh lân cận, hàng của anh là những mặt hàng tinh xảo, chất lượng cao. Năm 2011, Điệp thành lập Công ty TNHH Đồ gỗ mỹ nghệ người tàn tật với doanh thu đạt trên 25 tỉ đồng, thu hút nhiều lao động là người khuyết tật. Không chỉ sản xuất và kinh doanh, Điệp còn tham gia vào Ủy ban Liên hiệp Thanh niên xã Vũ Ninh, làm Phó Bí thư Đoàn thôn Đông Hòa. Những lúc rảnh rỗi, Điệp còn đi đánh đàn organ để tăng thêm thu nhập.
Trò chuyện về chuyện nghề và chuyện đời, Lại Văn Điệp bùi ngùi: "Những người khuyết tật như chúng tôi, học nghề gì, làm ở đâu, có được xã hội chấp nhận hay không là điều vô cùng quan trọng. Đã có lúc tôi nghĩ mình là người vô ích, bởi khi học nghề và làm nghề đối với mình quá khó khăn, chỉ ước sao mình có đôi bàn tay lành lặn. Khi học được nghề, thành đạt và có được ngày hôm nay là cả một quãng đường dài đầy mồ hôi và nước mắt. Thế nhưng trong tôi lúc nào cũng có niềm tin, nếu mình cố gắng, nỗ lực hết sức, thành công sẽ đến cho dù muộn hơn mọi người. Quê tôi còn rất nhiều người khuyết tật, họ cũng mong ước có một công việc bình thường để tự nuôi sống bản thân, không sống phụ thuộc và sống một cách có ích nhưng không phải dễ dàng. Chính vì vậy mà ngay khi mở xưởng, tôi đã nghĩ mình phải nhận và dạy nghề cho người khuyết tật, để họ có cơ hội hòa nhập cộng đồng. Nguyện vọng lớn nhất của tôi bây giờ là muốn thuê mặt bằng tại mảnh đất cạnh Công ty Gia Linh ở thôn Bắc Sơn, xã Vũ Ninh, Kiến Xương, Thái Bình để mở rộng sản xuất và làm cơ sở dạy nghề cho người tàn tật cũng như được vay vốn phát triển kinh doanh. Nếu được như vậy chắc chắn tôi sẽ giải quyết việc làm cho hàng chục người khuyết tật ở quê mình. Năm nay chúng tôi cũng đang phấn đấu đạt doanh thu từ 10 - 12 tỉ đồng...”.
|
