Tôi đã có dịp đi lang thang dưới những hàng phượng vĩ rực sắc đỏ dọc sông này bên phía các đô thị Thái Lan, nhưng phía Lào thì đây là lần đầu tiên…
Ngày trước, việc qua lại hai nước Lào và Thái Lan đều bằng phà ngang chạy từ 8 giờ sáng đến 5 giờ chiều, thông qua hai cửa khẩu trên hai bên bờ sông, với thủ tục kiểm tra nghiêm ngặt và chờ đợi đến nóng lòng. Nhưng giờ đây, khi có cây cầu Hữu Nghị số 2 vào năm 2006, cùng với việc hợp tác an ninh giữa các nước dọc Hành lang kinh tế Đông-Tây, các thủ tục đơn giản hơn rất nhiều… Nhưng sẽ quên ngay các phiền muộn mang tính hành chính mà nơi nào cũng có khi nhìn thấy dòng Mê Kông rực lên ánh ráng chiều.
Từ bến phà Sa Vẳn cũ, con đường ven sông giờ đây đã được cải tạo lại như một công viên với nhiều ghế đá, vệ cỏ, hoa sứ trắng, loa phát nhạc và các nhà hàng nổi luôn nhộn nhịp du khách, nhất là những bạn trẻ. Bia Lào, rượu trắng Champassac là hai thứ nước uống thông dụng ở đây. Các loại cá hấp, cá nướng từ sông Mê Kông, gà nướng chấm muối ớt cùng các món hải sản khô từ Việt Nam, nhất là món mực nướng, tương ớt từ phía biển Quảng Trị… Cảnh trí nhộn nhịp này tương phản hẳn với bên kia đường ven sông với những ngôi chùa cổ kính cùng tiếng chuông ngân dưới những tán cây Champa cổ thụ. Ở đó, thỉnh thoảng có những bóng áo vàng thong dong đi lại, như chẳng liên quan gì đến cuộc sống thế tục bên sông…
|
Đua thuyền trên sông Mê Kông - Ảnh: N.S.H
|
Du khách có dịp đi Thái Lan, Lào trong những ngày lễ hội, còn có thể thưởng ngoạn cảnh đua thuyền trên sông hoặc tham dự ngày hội té nước Bunpimay vào những ngày đầu năm mới, khoảng 13 đến 15.4 hằng năm. Bunpimay đã trở thành tập quán lâu đời mà ở đó người Lào té nước để cầu may, bình yên cho cả năm vì họ cho rằng nó mang đến sự mát mẻ, phồn vinh và làm thanh khiết cuộc sống. Câu nói cửa miệng của nguời Lào là "khôn Lao mặc muồn" (người Lào thích vui), do đó các trò vui chơi, giải trí dưới nhiều hình thức như ẩm thực, văn nghệ, thể thao, hội chợ, triển lãm cũng được tổ chức rầm rộ trong những dịp lễ. Ở Savannakhet ngày nay, có khoảng vài chục ngàn người Việt gồm nhiều thế hệ đến sinh sống và bạn sẽ dễ dàng được họ hướng dẫn thăm thú nhiều nơi, kể cả mời về nhà khá nhiệt tình…
Nhìn qua dòng Mê Kông tươi đẹp này, một người bạn gốc Việt kể với tôi: Trong kháng chiến chống Pháp, khoảng năm 1946, nhiều nhà hoạt động cách mạng đã vượt sông qua Thái Lan để bảo toàn lực lượng, khi nghe tin quân đội Pháp sẽ “làm cỏ” thị xã Savan. “Nhiều người trong số họ đã nằm lại dưới dòng sông”, anh nói.
Từ khi hòa bình lập lại ở Đông Dương, rồi đến Hiệp định Mê Kông 1995 và nhất là Tuyên bố chung Hua Hin 2010 của chính phủ 4 nước trong tiểu vùng Mê Kông đã xác định: “Chính phủ các nước thành viên cần thiết tối ưu hóa việc sử dụng đa mục tiêu tài nguyên nước và vì lợi ích chung của tất cả các nước ven sông, để tránh bất kỳ tác động bất lợi nào do các hiện tượng tự nhiên và con người gây ra, và bảo vệ giá trị lớn lao của các hệ sinh thái tự nhiên và cân bằng sinh thái”.
Ý tưởng xây dựng một Hành lang kinh tế Đông Tây từ tháng 10.1998 cho đến nay, cũng đồng thời tạo điều kiện giao lưu văn hóa và phát triển trong vùng. Nhờ vậy, những chuyến đi xuyên Á cũng ngày càng dễ dàng, giúp ta có dịp ngồi bên bờ sông này hoặc đi qua chiếc cầu Hữu Nghị số 2 và nhìn ngắm dòng Mê Kông vừa trầm hùng, vừa thơ mộng.
Nguyễn Sông Hàn
