Kỳ 3: Cựu chủ tịch Manchester City - Thaksin Shinawatra
Thaksin Shinawatra là chính trị gia, cựu Thủ tướng của Vương quốc Thái Lan, là nhà lãnh đạo Đảng Người Thái yêu người Thái (Thai Rak Thai), gốc người Khách Gia. Ông là doanh nhân tỷ phú giàu có nhất Thái Lan.
Cũng giống như đương kim Thủ tướng Silvio Berlusconi của nước Ý, Thaksin luôn bị những rắc rối của dư luận đeo bám bởi xung đột quyền lợi giữa chức vụ thủ tướng và khối tài sản của một doanh nghiệp giàu có.
Người giàu nhất Thái Lan.
Thaksin Shinawatra sinh ngày 26/7/1949, tại Sankamphaeng, thuộc tỉnh Chiang Mai. Khi Thaksin Shinawatra chào đời thì gia đình Shinawatra đã là một trong số các gia tộc giàu có và quyền thế nhất Chiang Mai.
Thaksin sáng lập Đảng Thai Rak Thai năm 1998. Sau chiến thắng trong cuộc bầu cử lịch sử năm 2001, ông trở thành thủ tướng Thái Lan và cũng là thủ tướng đầu tiên phục vụ đầy đủ một nhiệm kỳ tại đất nước này.
Trong nhiệm kỳ thủ tướng của mình, Thaksin đã đưa ra rất nhiều chính sách mới liên quan đến kinh tế, xã hội, giáo dục, y tế, năng lượng, chống ma túy và ngoại giao, tạo nên nhiều dư luận khác nhau. Một mặt, những chính sách của ông mang lại hiệu quả nhất định, nhưng ông cũng bị cáo buộc về sự độc tài, chính sách mị dân, tham nhũng, xung đột lợi ích, vi phạm nhân quyền...
Thaksin là người đứng đầu tập đoàn Shin, cung cấp dịch vụ điện thoại di động lớn nhất Thái Lan - Avanced Info Service (AIS). Ông là người giàu nhất Thái Lan trước khi chuyển nhượng quyền sở hữu công ty cho gia đình và người thân.
Ngày 19 tháng 9 năm 2006, quân đội Hoàng gia Thái Lan đảo chính và lật đổ chính phủ của Thaksin trong lúc ông tham dự cuộc họp Đại hội đồng Liên Hiệp Quốc tại thành phố New York.
Sau khi bị đảo chính và kết thúc nhiệm kỳ của mình, ngày 21/6/2007, ông mua CLB bóng đá Anh - Manchester City với giá hơn 81 triệu bảng, bổ nhiệm cựu HLV đội tuyển quốc gia Anh Sven-Göran Eriksson làm quản lý và mua về rất nhiều cầu thủ nổi tiếng.
Tuy nhiên, chỉ hơn 1 năm sau, tháng 9/2008, ông đã bán CLB này cho nhà đầu tư từ Trung Đông Abu Dhabi United Group Limited, với giá khoảng 200 triệu bảng Anh.
Án tù cho cựu thủ tướng
Ông Thaksin ở CLB Manchester City.
Ngày 28/2/2008, sau 17 tháng lưu vong, Thaksin quay trở lại Thái Lan và tham dự phiên tòa xét xử ông về tội tham nhũng. Tuy nhiên, ông đã không nhận tội và được trả tự do nhưng với cam kết cấm ra khỏi đất nước.
Ngày 10/8/2008, Thaksin và vợ ông là Potjaman vi phạm cam kết, sang tham dự lễ khai mạc thế vận hội mùa hè 2008 ở London, rồi xin tị nạn ở Anh.
Ngày 21/10/2008, Toà án Tối cao Thái Lan tuyên phạt Thaksin 2 năm tù vì lạm dụng quyền lực để giúp vợ mình là bà Potjaman mua một mảnh đất ở khu vực Ratchadapisek của Bangkok, với giá rẻ hơn rất nhiều so với giá thị trường. Vợ ông, cũng là bị cáo trong vụ án này, được tuyên trắng án.
Giới truyền thông Thái Lan gọi đây là phán quyết lịch sử, bởi đó là án tù đầu tiên dành cho một vị thủ tướng. Theo hồ sơ vụ án này, hồi năm 2003, khi mới lên làm thủ tướng được 2 năm, ông Thaksin đã sử dụng ảnh hưởng của mình để giúp vợ mua mảnh đất ở Ratchadapisek với giá 772 triệu baht, được cho là rẻ gấp 3 lần giá thị trường lúc đó.
Sau khi cuộc đảo chính ngày 19/9/2006, lực lượng đảo chính đã lập ra Ủy ban Kiểm tra Tài sản (ASC) để điều tra các cáo buộc chính quyền Thaksin tham nhũng và lạm quyền. ASC đã lôi ra nhiều vụ liên quan đến ông Thaksin, trong đó có vụ mua đất ở Ratchadapisek.
Ông Thaksin đã không có mặt ở toà để nghe tuyên án, vì đang sống lưu vong cùng vợ ở London. Các công tố viên Thái Lan đã bắt đầu tiến hành các thủ tục cần thiết để dẫn độ ông Thaksin về nước.
Sau khi Thaksin thôi chức thủ tướng, đất nước này vẫn thường xuyên xảy ra nhiều cuộc biểu tình của những người ủng hộ ông và kêu gọi thủ tướng kế nhiệm Abhisit Vejjajiva phải từ chức. Sau một loạt cuộc biểu tình kéo dài và bạo lực chính trị ở Bangkok từ tháng 3 đến tháng 5/2010, tòa án Thái Lan đã đưa ra cáo buộc và lệnh bắt đối với Thaksin về tội khủng bố.
Minh Thủy (tổng hợp từ báo chí nước ngoài)
